Alle skal vera trygge på jobb – vi har ikkje fleire å miste

Vernepleiarar, sosionomar og barnevernspedagogar er av dei yrkesgruppene som oftast opplev vald og trugsmål på jobb. Kvart femte FO-medlem har opplevd vold det siste året. 39% har motteke truslar om vald og 35% oppgjev at siste sjukefråvere var pga. vold.

Vald, trugsmål og trakassering er ei stor belastning for helsa til dei tilsette i helse- og velferdstenestene. Alle som er opptekne av sjukefråvere bør fokusere på dette. FO opplev at risikoen for tap av liv og helse i kvinnedominerte yrke ikkje blir teke på alvor. 

Vi sosialarbeidarar har vald yrket vårt med hjartet, er motivert for å hjelpe andre og jobbar med dei mest sårbare gruppene i samfunnet. Alt for ofte gjer vi jobben vår med for lite tid, for låg bemanning og manglande trygging.

 FOs tillitsvalde er opplært i lover og avtaler, og dei skal sjå til at arbeidsgjevar oppfyller pliktene sine for å trygge dei tilsette. Arbeidsgjevarane har ansvar for at arbeidsmiljøet er fullt forsvarleg og helsefremmande, uansett kven vi skal yte tenester til. Dei er imidlertid avhengige av at politikarane løyver nok midlar til at gode intensjonar er realiserbare, slik at alarmar, rutiner, kompetanse og to på vakt er finansiert. Offentleg forbruk er offentleg tenesteyting. Vi kan ikkje barbere «sløseriet» (som enkelte politikarar kallar det) så lågt at vi gamblar med arbeidsfolks liv og helse.

Ein farleg byggjeplass blir stengt om ikkje farer blir retta. I mannstunge yrke blir det jobba systematisk med debriefing, trening og førebuing på farlege situasjonar, i t.d. brannvesen og politi. Kvinnedominerte yrke med same eller høgare risiko for å bli utsett for vald har ikkje same system, og vi som har ansvar for andres liv og helse kan vanskeleg stengast.

Risikoen for frustrasjon aukar med låg bemanning, men evnen til å førebyggje vanskeleg åtferd kan bli betre med gode rutiner, nok folk og rett kompetanse.

Utslitte arbeidarar og høg turnover går ut over den tryggleiken og kvaliteten som innbyggarane skal ha når dei treng tenester. Slitasjen aukar dessverre også risikoen for dei som står i yrka.

Det er kvinner som opplev mest av den grove fysiske valden i sin eigen heim, og tilsette i dei kvinnedominerte velferdsyrka er mest utsett for vald, trugsmål og (ofte seksuell) trakassering på jobb. Så blir dei mistenkeleggjort av politikarar som vil kutte i sjukeløna. Men samfunnet spør kvifor vi blir sjukmeldte? Kvifor vi søkjer på andre jobbar? 

Oppgåvene som er tillagt personell i helse, sosial og andre velferdsyrke var i stor grad utført av kvinner i tidlegare tider. Ugifte kvinner kunne bli lotter, sjukepleiarar og lærarar, og utøvde veldedig arbeid som eit uløna kall, slik dei var uløna i eigen familie. Det var oftast kvinner frå øvre sosiale lag som kunne velje dette som alternativ til ekteskap. Nå er det i all hovudsak arbeiderklassens døtre som går inn i velferdsyrka. Sjølv om oppgåvene er profesjonalisert, har krav til utdanning og oppgåvene blir utøvd kunnskapsbasert, heng fortsatt synet på «kvinnfolkarbeid» att i måten yrkesgruppene blir omtalt, behandla og løna. Det er ikkje tilfeldig at det er flest kvinner som blir drept på jobb, sjølv om utøvarane av yrka våre er av alle kjønn. 

«Hvor lite skal du finne deg i?» spurte politiet i ei kampanje om vald i nære relasjonar. Vi svarer at vi set ned foten, og ikkje finn oss i at risiko for vald og drap blir nedprioritert av ressursomsyn. 

Kvar dag går mange av medlemmane våre på jobb med same frykt som Tamima Nibras Juhar kjende på. Ikkje la nokon av dei som står opp for andre bli hovudperson for eit nytt rosetog.